วกฺกลญฺหิ นิวสนานํ องฺคปจฺจงฺคํ ติโรภาวํ ปฏิจฺฉนฺนภาวํ เอติ คจฺฉติ อเนนาติ วา รุกฺขํ ติโรปฏิจฺฉนฺนํ หุตฺวา เอติ ปวตฺตตีติ วา ติรีฏนฺติ วุจฺจติฯ อภิธาเน (อภิธานปฺปทีปิกายํ 442 คาถายํ) ปน ตรีฏนฺติ ตกาเร อิการวิรหิโต ปาโฐ อตฺถิฯ ปาทปุญฺชนนฺติ ปาโท ปุชิยติ โสธิยติ อเนนาติ ปาทปุญฺชนํ, ตาลุโช ตติยกฺขโรฯ

[374] สนฺเต ปติรูปเก คาหเกติ เอตฺถ ปติรูปโก นาม ปกฺกมนฺตสฺส ภิกฺขุโน สนฺทิฏฺฐสมฺภตฺโตฯ อิมินา ปติรูปเก คาหเก อสติ อทตฺวา สงฺเฆน ภาชิเต สุภาชิตเมวาติ ทสฺเสติฯ สตฺต ชนาติ ปกฺกมนฺตอุมฺมตฺตกขิตฺตจิตฺตเวทนฏฺฏา จตฺตาโร, อุกฺขิตฺตกา ตโยติ สตฺต ชนาฯ

230. สงฺเฆ ภินฺเน จีวรุปฺปาทกถา

[376] สงฺโฆ ภิชฺชตีติ เอตฺถ ทฺวิโกฏฺฐาสวเสน ภิชฺชนเมวาธิปฺเปตํ, น อญฺญนฺติ อาห ‘‘ทฺเว โกฏฺฐาสา’’ติฯ เอกสฺมิํ ปกฺเข จีวรานิ เทนฺตีติ โยชนาฯ ทฺวิปกฺขํ สนฺธาย ‘‘สกลสฺส สงฺฆสฺสา’’ติ วุตฺตํฯ เอตนฺติ จีวรํฯ ตสฺเสว จีวรนฺติ ตสฺส โกฏฺฐาสสฺส จีวรเมวฯ ยตฺถาติ ยสฺมิํ เทเสฯ ทกฺขิโณทกํ ปมาณนฺติ ทกฺขิโณทกเมว ปมาณํ, น เทยฺยธมฺโมฯ ตสฺมา ทกฺขิโณทกํ ปฏิคฺคณฺหนฺตา, เทยฺยธมฺมสฺส สามิโน โหนฺตีติ อธิปฺปาโยฯ อุโภหิปิ ปกฺเขหีติ โยชนาฯ ปรสมุทฺเทติ ชมฺพุทีเปฯ โส หิ สีหฬทีปโต สมุทฺทสฺส ปารตฺตา ปรสมุทฺโทติ วุจฺจติฯ อิตโร ปกฺโขติ ทกฺขิโณทกสฺส จ จีวรสฺส จ ลทฺธปกฺขโต อิตโร อลทฺโธ ปกฺโขฯ